Πέμπτη 11 Ιουνίου 2020

Bullet Points




Αντιγράφουμε από το site ασσόδυο:

Ο Τζέρικο Μπράουν είναι o αφροαμερικανός ποιητής που στις αρχές του περασμένου μήνα κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ 2020 για την ποίηση για τη συλλογή του The Tradition” (Copper Canyon Press, 2019). Γεννημένος το 1976 στο Σρίβπορτ της Λουιζιάνα, καθηγητής και διευθυντής του προγράμματος δημιουργικής γραφής στο πανεπιστήμιο Έμορι της Ατλάντα, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο διακριτές νέες φωνές της Αμερικανικής ποίησης σήμερα. Και οι τρεις συλλογές που έχει εκδώσει– “Please” (New Issues Poetry & Prose2009) και “The New Testament” (Copper Canyon Press, 2014) οι δύο προηγούμενες–, έχουν συγκεντρώσει αρκετές διακρίσεις, έχουν αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές αλλά και έχουν στρέψει το ενδιαφέρον του αμερικανικού αλλά ολοένα και πιο διεθνούς αναγνωστικού κοινού πάνω του.

To ευφυέστατο λογοπαίγνιο του τίτλου Bullet points που χάνεται στα ελληνικά σοκάρει τον αναγνώστη με το αμφίσημο σημασιολογικό φορτίο του: “Bullet” είναι η σφαίρα αλλά και το τυπογραφικό σημείο που εισάγει σε μία λίστα. Μπορεί να φανταστεί κανείς τις σφαίρες που καρφώνονται στα κρανία μαύρων όπως αυτών του ποιήματος σαν μαύρες κουκίδες στο λευκό φόντο της προνομιούχας Αμερικής. Οι σφαίρες που εκτοξεύει ο ρατσισμός σχηματίζουν «σημεία» που δεν μπορεί άλλο πια να παραβλέπει ένα ολόκληρο έθνος. Το ρίγος του ποιήματος προσπαθεί να διαπεράσει τη ραχοκοκαλιά της αμερικανικής κοινωνίας, ανατέμνοντας το κακό, τις απ-αξίες και τις κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες, χρησιμοποιώντας μερικούς ανατριχιαστικούς παραλληλισμούς: τα σκουλήκια ξέρουν να κάνουν καλύτερα τη «δουλειά» που είναι προορισμένα να κάνουν από τους αστυνομικούς που όχι μόνο έχουν χάσει και την παραμικρή ανθρωπιά αλλά δεν κάνουν καν το καθήκον που έχουν επιφορτιστεί ενώ το ανθρώπινο σώμα ενός αφροαμερικανού για το κράτος αξίζει πολύ λιγότερο και από την αποζημίωση με την οποία το αποτιμά, προκειμένου να απαλλαγεί από τις διεκδικήσεις των συγγενών του. Το “Bullet Points” είναι η συγκλονιστική μεταθανάτια φωνή ενός αφροαμερικανού που υπήρξε θύμα του συστημικού ρατσισμού και που σίγουρα «δεν αυτοπυροβολήθηκε»: «Αν μάθεις πως πέθανα κι ήταν κάπου κοντά / ένας μπάτσος, τότε να ξέρεις ότι ο μπάτσος αυτός μ’ έφαγε».

Bullet Points

Δεν θα αυτοπυροβοληθώ

Στο κεφάλι, και δεν θα αυτοπυροβοληθώ
Πισώπλατα, και δεν θα κρεμαστώ
Με σακούλα σκουπιδιών, κι αν το κάνω,
Να ξέρεις πως δεν θα το κάνω
Μέσα σε περιπολικό, φορώντας χειροπέδες,
Ή στο κρατητήριο μιας πόλης
Που γνωρίζω το όνομά της, μόνο
Επειδή περνάω από κει οδηγώντας
Για να φτάσω σπίτι μου. Ναι, ίσως κινδυνεύω
Αλλά να ξέρεις, πιο σίγουρος είμαι ότι τα σκουλήκια
που ζουν κάτω απ’ τις σανίδες του δαπέδου μου
θα κάνουν αυτό που κάνουν πάντα
σε κάθε κουφάρι
Παρά ότι ένας εκπρόσωπος του νόμου θα μου κλείσει τα μάτια
όπως ένας εκπρόσωπος του Θεού ή ότι θα με σκεπάσει
με σεντόνι τόσο καθαρό που θα με σκέπαζε μ’ αυτό
Και η μάνα μου πριν κοιμηθώ.
Όταν θα σκοτωθώ, θα το κάνω
Όπως οι περισσότεροι Αμερικανοί,
Να το ξέρεις: με το κάπνισμα
Ή με μια μπουκιά κρέας που θα μου κάτσει στο λαιμό
‘Η επειδή θα’ χω μείνει ταπί και θα ξυλιάσω
Έναν χειμώνα απ’ αυτούς που αποκαλούμε
‘ο χειρότερος όλων των εποχών’.
Αν μάθεις πως πέθανα κι ήταν κάπου κοντά
ένας μπάτσος, τότε να ξέρεις ότι ο μπάτσος αυτός μ’ έφαγε.
Με πήρε από μας κι άφησε πίσω το σώμα μου, το οποίο,
Ξέχνα όσα μας δίδαξαν,
είναι πιο ακριβό από την αποζημίωση
Που δίνει το κράτος σε μια μάνα για να μην κλαίει πια,
Και πολύ πιο όμορφο από την καινούρια σφαίρα
Που θα ξεσφηνώσουν απ’ τις πτυχώσεις του εγκεφάλου μου.

Tζέρικο Μπράουν
μτφρ: Τόνια Κοβαλένκο